Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Badania

Nawigacja Nawigacja

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wizje systemu prawa i instytucji prawnej w dogmatyce prawa cywilnego oraz ich konsekwencje dla interpretacji prawniczej

Informacje Szczegóły
Nr rejestracyjny: DI2016 020346
Typ wniosku: Diamentowy Grant
Tytuł projektu: Wizje systemu prawa i instytucji prawnej w dogmatyce prawa cywilnego oraz ich konsekwencje dla interpretacji prawniczej
Kierownik: Zuzanna Krzykalska
Opiekun: dr hab. Andrzej Grabowski
Podmiot realizujący: Uniwersytet Jagielloński\Wydział Prawa i Administracji
Koszt ogółem 177 667

Dogmatyka prawa odgrywa ogromną rolę w systematyzacji prawa pozytywnego oraz rozwiązywaniu problemów interpretacyjnych i walidacyjnych, z którymi stykają się prawnicy w swej działalności zawodowej. Głównym celem projektu "Wizje systemu prawa i instytucji prawnej w dogmatyce prawa cywilnego oraz ich konsekwencje dla interpretacji prawniczej" jest opracowanie autorskiej teorii metody prawniczej (dogmatycznoprawnej), którą posługują się naukowcy badający prawo obowiązujące. Zaplanowane w ramach projektu badania będą miały charakter interdyscyplinarny – odpowiedzą na pytania istotne zarówno z punktu widzenia teorii prawa, jak i dogmatyki prawa prywatnego, przy zastosowaniu metod analitycznej teorii prawa, dogmatyki prawa, filozofii analitycznej, językoznawstwa, teorii systemów i logiki, realizując tym samym postulaty integracji wewnętrznej i zewnętrznej prawoznawstwa. Na podstawie badań wstępnych przyjęta zostanie hipoteza badawcza o istotnej roli systemowości prawa oraz pojęcia instytucji prawnej dla doktrynalnej interpretacji prawa pozytywnego. Dyrektywy wykładni prawa, zwanej "instytucyjną", zidentyfikowane zostaną na podstawie analizy dorobku polskiej doktryny prawa cywilnego, z uwzględnieniem teoretycznoprawnych koncepcji systemowości prawa i instytucji prawnych. Na podstawie analizy teksów naukowych (oraz w odpowiednim zakresie orzecznictwa sądowego) i przedstawianych w nich argumentacji zrekonstruowany zostanie dogmatycznoprawny obraz prawa. Po pierwsze, przedmiotem analiz będzie zagadnienie systemowości prawa (badania będą uwzględniać dorobek współczesnej teorii prawa oraz – w zakresie ogólnej teorii systemów – innych nauk, m.in. filozofii i logiki). Po drugie, analizowane będzie pojęcie instytucji prawnej. Bez wątpienia, to właśnie instytucje prawne odgrywają kluczową rolę w rozumowaniach dogmatyków prawa (szczególnie prawa prywatnego). Dlatego konieczne będzie ustalenie, czym jest instytucja prawna w ujęciu dogmatycznym. Zrekonstruowane dogmatyczne pojęcie instytucji prawnej zostanie zestawione z pojęciem instytucji prawnej w instytucjonalnej teorii prawa Neila MacCormicka i Oty Weinbergera w celu zbadania, czy podejście instytucjonalne w teorii prawa może być użyteczne dla wyjaśnienia metody dogmatycznoprawnej, w szczególności w zakresie doktrynalnej systematyzacji i interpretacji prawa pozytywnego. Przewidywanym wynikiem badań na tym etapie będzie opracowanie dogmatycznej wizji prawa jako systemu instytucji prawnych. W końcu, na podstawie uzyskanego wyniku badawczego, sformułowana zostanie koncepcja "instytucyjnej" wykładni dogmatycznej, oparta na myśleniu o prawie jako systemie instytucji prawnych powiązanych różnorodnymi relacjami (np. treściowymi, funkcjonalnymi, czy walidacyjnymi). Koncepcja ta będzie miała nowatorski charakter, gdyż sama wykładnia doktrynalna prawa cywilnego nie doczekała się w polskiej nauce zadowalającego współcześnie opracowania, a w ostatnich dekadach problematyka ta nie była podejmowana. Postrzeganie prawa jako systemu instytucji (a nie systemu norm, czy przepisów prawa) samo w sobie posiada innowacyjny charakter, a przy tym duży potencjał eksplanacyjny tak dla teorii prawa, jak i dla dogmatyki prawniczej. Zatem rezultaty poznawcze projektu będą przydatne zarówno dla teorii, jak i praktyki prawniczej.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron