Filozofia praw człowieka w świetle współczesnej metafizyki analitycznej 1. Cel prowadzonych badań/hipoteza badawcza Celem projektu jest analiza współczesnej filozofii praw człowieka za pomocą narzędzi filozofii analitycznej, zwłaszcza metafizyki analitycznej. Będę argumentował, że problem uzasadnienia praw człowieka może być postrzegany jako kwestia metafizyczna. Co za tym idzie, podstawy praw człowieka mogą byś z sukcesem rozważane z wykorzystaniem metafizyki analitycznej. Pierwsza hipoteza badawcza odnosi się do spojrzenia na pojęcia pojawiające się w filozofii praw człowieka przez pryzmat analitycznej dystynkcji fakty-wartości-normy. Będę argumentował, że natura człowieka jest faktem, godność człowieka wartością a prawa człowieka są normami w rozumieniu filozofii analitycznej. Kolejna hipoteza dotyczy relacji pomiędzy obiektami denotowanymi przez te pojęcia. Hipotezą jest twierdzenie, że relacją pomiędzy naturą człowieka, godnością człowieka i prawami człowieka jest pewna forma zależności ontologicznej. Szczegółowo hipotezą jest twierdzenie, że ta relacja nie może być prawidłowo badana i wyjaśniona poprzez superweniencję, ale może być poprzez metafizyczne ugruntowanie. W ostatniej części projektu spojrzę na uzasadnienie praw człowieka przez pryzmat naturalizacji w filozofii analitycznej. Moją hipotezą jest, że ontologiczna naturalizacja podstaw praw człowieka jest niemożliwa, jednakże naturalizacja metodologiczna może być z sukcesem zastosowana. 2. Zastosowana metoda badawcza/metodyka Projekt jest teoretyczny w swej istocie, a zatem będzie się on składać głównie z analizy literatury (w tym analiz porównawczych), zarówno z zakresu filozofii praw człowieka oraz teorii prawa, jak i filozofii analitycznej (przede wszystkim metafizyki analitycznej, ale również metaetyki i logiki). W celu potwierdzenia bądź odrzucenia hipotez będę najpierw dogłębnie analizował dane zagadnienie z filozofii praw człowieka. Dalej badał będę narzędzia metafizyki analitycznej jakimi będę posłużę się w celu rozwiązania problemu. Następnie będę stosował je w analizie danej kwestii z filozofii praw człowieka. Stąd, główną metodą stosowaną w projekcie będzie analiza pojęciowa. W celu odsłonięcia założeń ontologicznych i metaetycznych stojących za danymi koncepcjami filozofii praw człowieka stosował będę analizę presupozycyjną. Ponadto, w celu uzyskania precyzji w formułowanych sądach, tam gdzie jest to możliwe, będę używał narzędzi formalnych, jak np. logik dla normatywnej superweniencji i normatywnego ugruntowania (Rotolo, 2017; Fine, 2012a, 2012b). 3. Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki Szersze tradycje filozoficzne, w ramach których uprawiana jest filozofia praw człowieka to z filozofia chrześcijańska, zwłaszcza katolicka oraz tradycja etyki kantowskiej. Filozofia analityczna nie jest stosowana w filozofii praw człowieka, choć jest obecnie najbardziej dominującą szkołą filozoficzną. W tym projekcie będę traktował obiekty w uzasadnieniu praw człowieka jako obiekty metafizyczne wykorzystując współczesne narzędzia metafizyki analitycznej. Analiza relacji pomiędzy naturą człowieka, godnością człowieka a prawami człowieka za pomocą superweniencji i metafizycznego ugruntowania nie była do tej pory w ogóle stosowana. W ogólnej teorii prawa superweniencja jest w pewnej mierze wykorzystywana (por. Załuski 2009; Brożek, 2012), choć nie wydaje się to być znaczący wpływ. Z kolei metafizyczne ugruntowanie zostało zaadoptowane w jeszcze mniejszym stopniu. Badanie znaturalizowanych podstaw praw człowieka nie było do tej pory przedstawione. W razie potwierdzenia hipotez zostaną przedstawione pewne, oparte o dokonania nauk empirycznych podstawy praw człowieka. Poza wpływem projektu na filozofię praw człowieka oraz teorię prawa, jest on również ważny dla filozofii analitycznej. Rozwój koncepcji ugruntowania wymaga wskazania interesujących zastosowań ugruntowania. Co więcej, niektórzy argumentują przeciwko jakiejkolwiek użyteczności ugruntowania uważając je za niejasne i niepraktyczne narzędzie. Stąd, rezultaty tego projektu będą mieć duży wpływ na samą metafizykę analityczną. Rezultaty badań przyczynią się do stworzenia „metafizycznej teorii praw człowieka” (w razie potwierdzenia hipotez). Niezależnie od tego, projekt definitywnie pomoże znacznie jaśniej i precyzyjniej ująć podstawy praw człowieka oraz zrozumieć skąd czerpią one swoją obowiązującą moc. Będzie to niezwykle istotne zarówno dla filozofów, jak i prawników, w tym teoretyków i dogmatyków praw człowieka.